Hoofdluizen zijn kleine beestjes die zich voeden met het bloed van mensen. Besmetting gebeurt vaak ongemerkt en heeft niets te maken met gewassen of ongewassen haar. Een vrouwtjesluis legt enkele eitjes per dag. Deze eitjes worden ook ‘neten’ genoemd. Uit deze neten komen na 7 dagen mini-luisjes. Na een 5-tal dagen worden dit volwassen luizen, die op hun beurt eitjes kunnen leggen.

Besmetting

Besmetting gebeurt bij direct contact tussen de haren, bijvoorbeeld bij het spelen, sporten, of het maken van selfies. Het heeft niets te maken met hygiëne. Een besmetting kan gepaard gaan met jeuk, doordat de luizen een klein beetje speeksel vrijgeven wanneer ze bloed opzuigen van de hoofdhuid. Dit speeksel zorgt soms voor irritatie en jeuk.

Controleren

Het is aangewezen om tenminste 1 maal per week de haren van je kind te controleren op luizen. Wanneer je een besmetting vaststelt, dienen alle leden van het gezin gecontroleerd te worden. Enkel diegenen die besmet zijn, dienen behandeld te worden.

Om te controleren kan je best het haar met een fijne kam doorkammen boven een wit blad. Luizen zijn grijsblauwe of roodbruine puntjes die er bij het kammen uitvallen, ter grootte van een sesamzaadje. Neten vallen meestal niet spontaan uit de haren, omdat ze met een soort lijm zijn vastgekleefd aan de haren. Je kan neten wel terugvinden vlakbij de hoofdhuid.

Een luizenleven

Luizen zitten het liefst op donkere, vochtige en warme plaatsen, bijvoorbeeld achter de oren of in de nek. Ze kunnen op de hoofdhuid en haren rondkruipen, maar ze kunnen niet vliegen of springen. Ze gebruiken sterke klauwtjes om zich aan haren vast te grijpen en ze kunnen hierdoor een douchebeurt of bad overleven. Wanneer ze zonder voedsel (bloed) en warmte zitten, kunnen ze maximaal 24 tot 48 uur overleven.

Een vrouwtjesluis legt ongeveer 5 tot 10 eitjes oftewel neten, per dag. Ze kleeft de neten met een soort lijm aan de haren vast, zeer dicht tegen de hoofdhuid (op ongeveer 3 à 4 mm). Een gevulde neet heeft een donkere kleur. Naarmate de neten zich ontwikkelen tot nimfen, krijgen ze een lichtere, zandkleurige of witte kleur. Lége neten zijn witte of doorzichtige stipjes. Neten kunnen onderscheiden worden van roos of schilfertjes doordat ze blijven vastplakken aan de haren na het kammen.

Neten doen er ongeveer 7 dagen over om te ontwikkelen tot nimfen. Een nimf doet er dan nog 5 dagen over om te ontwikkelen tot een echte luis; pas vanaf dan kunnen ze eitjes leggen.

Behandeling

Om te behandelen kan je kiezen uit 2 methodes. Voor elk van de methodes heb je een goede luizenkam nodig. Dit is een kam waarvan de tandjes dicht bij elkaar staan, stevig zijn en liefst hoekig. Deze kan je vinden bij de apotheker. Bij beide methodes is het aangewezen om de overgebleven neten die niet met de luizenkam verwijderd konden worden, met de hand te verwijderen (tussen de vingernagels).

Anti-luizenproduct

Er zijn verschillende soorten anti-luizenproducten op de markt. Ofwel bevatten ze een pesticide (malathion of permethrine). Ofwel bevatten ze producten met een fysische werking (dimeticone of oligodeceen olie). Deze laatsten leggen een laagje rond de luizen waardoor ze stikken. Producten met pesticiden kunnen tot resistentie leiden en zijn niet goed voor het milieu. Daarom krijgen producten met een fysische werking de voorkeur. Al deze anti-luizenproducten zijn te koop bij de apotheker. Hij of zij zal u de nodige uitleg verschaffen!

Breng het luizenproduct aan op droog haar. Laat het product een tijdje inwerken. De tijd hangt af van het product. Raadpleeg hiervoor de bijsluiter en volg het advies van uw apotheker.
Kam de haren ondertussen grondig uit volgens de nat-kam methode (zie verder).
Producten op basis van dimeticone: breng shampoo aan rechtstreeks over het product. Haren niet eerst natmaken! Producten op basis van oligodeceen olie: sommigen bevatten reeds een shampoo. De haren dan gewoon uitspoelen. Volg het advies van uw apotheker!
Controleer na 7 dagen het haar op luizen. In principe dient er alleen opnieuw behandeld te worden wanneer er terug luizen zijn te vinden. Deze kunnen afkomstig zijn van neten die over het hoofd werden gezien of van een nieuwe besmetting.
Er wordt echter geadviseerd om, ook bij het behandelen met anti-luizenproduct, elke dag de haren te kammen met de nat-kam methode (zie verder).

De Nat-kam methode

Breng een ruime hoeveelheid conditioner aan op droog haar. Niet uitspoelen!
Bij lang haar: knopen en klitten uitkammen met een gewone kam.
Hoofd voorover houden boven een wasbak of het bad. Van achter naar voor door het haar kammen. Start bij het ene oor en ga zo verder naar het andere.
Veeg de kam regelmatig af aan een zakdoek, handdoek, of een vel keukenpapier. Zo worden de luizen mee afgeveegd. Gebruik eventueel een tandenstoker om luizen uit de kam te verwijderen.
Herhaal het kammen, ga nu van voor naar achter. De behandeling moet minstens 15 minuten duren.
Spoel de conditioner uit het haar en kam nog eens grondig na.
Herhaal dit elke dag, gedurende 14 dagen.

Omgeving behandelen?

De natuurlijke omgeving van luizen is de hoofdhuid van mensen. Zonder deze omgeving kunnen ze slechts 24 tot 48 uur overleven. Als je graag op zeker speelt, kan je ook het beddengoed, knuffels, jassen en sjaals behandelen door ze op 60°C te wassen. Voorwerpen die je niet kan wassen (bv. fietshelmen), kan je ofwel 24 uur in de diepvries steken, ofwel 48 uur buiten leggen in een afgesloten plastic zak. De kammetjes, zakdoeken of handdoeken die je bij het behandelen van het haar hebt gebruikt, kan je wel best reinigen: leg deze 5 min in water van 60°C.